Colle di Val d'Elsa

Ten zuiden van San Gimignano ligt Colle di Val d’Elsa. Het staat ook wel bekend als de ‘kristallenstad’ aangezien zijn commerciële succesverhaal gebaseerd is op kristal. Gelukkig is het ook nog eens een cultureel juweeltje dat ooit deel uitmaakte van het pelgrimspad Via Francigena dat van Canterbury naar Rome liep. De stad was een middeleeuwse pion tussen de eindeloze gevechten van de Welfen en de Ghibellijnen en had daarom zijn vestingwerken nodig om te overleven. Tegenwoordig is het een interessante stad die uit twee delen bestaat. Het historische en dominerende, op een heuvel gelegen, centrum en het lager gelegen nieuwe gedeelte. Het lager gelegen nieuwe gedeelte heeft zich ontwikkeld tot een drukke voorstad die zich rond de kristalfabriek uitstrekt - Colle is de grootste producent van kristal en fijn glaswerk in Italië. Nadat je even vluchtig hebt rondgekeken in dit lagere gedeelte van de stad, wandel je naar de oude bovenstad. Er hangt hier een echte middeleeuwse sfeer met in de hoofdstraat aan beide zijden 16e-eeuwse herenhuizen. Geniet van het uitzicht over het Toscaanse landschap alvorens je een lokale herberg binnenstapt voor een goede lunch.

Ben je geïnspireerd om Toscane te bezoeken en een regio rijk aan cultuur, schoonheid en geschiedenis te ontdekken? Bekijk onze verzameling vakantiehuizen in de buurt van Colle di Val d'Elsa en begin vandaag nog met het plannen van je vakantie in Toscane. 

Wij zijn er om je te helpen. Neem contact op met onze Vakantiehuis Specialisten voor persoonlijke aanbevelingen.

Colle di Val d'Elsa ligt in het hart van Toscane, in de buurt van Siena, Florence en Volterra, wat het perfect maakt om te dienen als handige uitvalsbasis voor een leuke stedentrip. Vanaf Colle di Val d’Elsa breng je ook eenvoudig een bezoekje aan het platteland, en vooral aan het schitterende gebied van de Chianti. Je kunt hier heerlijk rondwandelen door het wijnlandschap rondom Castellina en Radda. Voor middeleeuwse bezienswaardigheden en torens bezoek je het bewierookte San Gimignano of het rustige Monteriggioni, een ommuurd heuveldorpje en een voormalige buitenpost gelegen aan het noordelijke grensgebied van Siena. Er zijn hier ook leuke mogelijkheden om te wandelen of te fietsen naar Poggibonsi en je kunt het wijnlandschap ontdekken met de beeldenroute die je zeker tot denken aan zal zetten.

Colle di Val d’Elsa is geen klassieke Toscaanse stad. In tegenstelling tot de vele prachtige Toscaanse steden die je kent van de ansichtkaarten, heeft deze stad een lange industriële traditie. Al sinds de middeleeuwen leidde Colle de rivier Elsa om in kunstmatig aangelegde kanalen om zo zijn korenmolens en papierfabrieken van stroom te voorzien. Het maken van papier zorgde in de 16e-eeuw voor welvaart en in de 17e-eeuw werd dit vervangen door staalverwerking en kristal. Het resultaat hiervan is dat de stad niet afhankelijk is van toerisme. Zelfs in de het hoger gelegen stadsdeel staan de winkels vol met mooi glaswerk dat in de fabrieken in de valleien is gemaakt. Vanaf het lager gelegen stadsdeel geniet je van mooie uitzichten op de moderne fontein van het Piazza Arnolfo de Cambio, maar ook het Kristal Museum is hier erg interessant. La Porta Volterrana, gebouwd in het bastion met een slotgracht, is de middeleeuwse poort die je naar het veel mooiere, goed behouden hogere stadsdeel, met zijn curieuze tunnelsteegjes, brengt. De kronkelende hoofdstraat wordt omzoomd door een statige stoet van 16e-eeuwse herenhuizen, welke kort onderbroken wordt door een viaduct van waaruit je een prachtig uitzicht geniet op het omliggende landschap. In deze goed bewaard gebleven middeleeuwse kern passeer je statig uitziende herenhuizen die ooit de thuishaven waren van de heersende families. Geniet van de middeleeuwse sfeer, de prachtige Duomo en het stadsmuseum voordat je een specifieke wandelroute (zie hieronder) volgt langs de kristalwaren. Als je meer in de stemming bent om het historische Toscane te ontdekken, dan kun je terecht in een klein archeologisch museum in het Palazzo Pretorio. Hier vindt je opgravingen uit het gebied van Val d’Elsa, van Etruskische bronzen spiegels tot enorme Hellenistische vazen.

Museo Archeologico Ranuccio Bianchi Bandinelli
Piazza Duomo 42
53034
Colle di Val d'Elsa
Tel.: (+39) 0577 922954
www.museocolle.it

Toeristenbureau
Colle Val d'Elsa: Pro-Loco (Bovenstad)
Via del Castello 33 / b
Colle Alta
Tel.: (+39) 0577 922791

Punto Citta (Benedenstad)
Piazza Arnolfo di Cambio 9
Colle Bassa
Tel.: (+39) 0577 921334

Deze stad heeft als bijnaam de ‘kristallenstad’ (città del cristallo) en dat heeft een goede reden. De kristalindustrie hier kan werkelijk ieder ontwerp aan: van klassiek tot geavanceerd, en biedt  intrigerende inzichten van de lokale geschiedenis. De glasindustrie van Colle zou dateren uit 1331, toen de stad een onafhankelijke en zelfbesturende entiteit was. In de 17e-eeuw herintroduceerde de toonaangevende familie Usimbardi de productie van glas op een systematische manier. Sindsdien heeft de stad niet meer teruggekeken. De glasindustrie veranderde langzaamaan in de productie van loodkristal en in de 19e-eeuw kreeg Colle de bijnaam Boheems Italië, dit vanwege zijn ervaring in de productie van kristal. In 1820 opende de Franse glasmaker Francesco Mathis de eerste kristalfabriek in het lagere gedeelte van de stad. Tegenwoordig zorgt Colle di Val d’Elsa voor ruim 95% van de Italiaanse kristalproductie en voor 15% wereldwijd. De eerste zondag van iedere maand kun je bij een demonstratie in de buitenlucht zien hoe het glas geproduceerd wordt. Sommige glasmakers plaatsen een complexe gravure op wijnglazen, terwijl anderen glassculpturen maken in de vorm van een zwaan, slak, paard of vis. De demonstratie vindt rond 15.00 uur plaats in het historisch centrum in de Via della Misericordia. in de buurt van de kathedraal. Controleer van tevoren eerst bij het toeristenbureau of de demonstratie die week nog wel doorgaat.

Het Kristalmuseum ligt in het lager gelegen stadsdeel en heeft een collectie handgemaakte kristalglaswaren uit de periode tussen de middeleeuwen en de 20e-eeuw. Hiernaast wordt er uitgelegd welke technieken er gebruikt worden om het glas te produceren. Het museum ligt ondergronds, onder een voormalige glasfabriek, waar ooit de ovens stonden. Het staat bekend als het Museo del Cristallo, maar momenteel is het museum gesloten tot 2019 vanwege werkzaamheden?. Ondertussen is de collectie nog wel op andere plekken in de stad te bewonderen. Een aantal van de mooiste stukken staat in het Museo San Pietro (op 102 Via Gracco del Secco) en in het Palazzo dei Priori (33 Via del Castello). Nadat je meer te weten bent gekomen over de geschiedenis van het kristal, kun je in de lokale winkels mooi glaswerk voor jezelf kopen.

Museo del Cristallo
via dei Fossi 8A
Colle di Val d'Elsa
(Colle Bassa/Benedenstad)
Tel.:(+39) 0577 924135
www.museodelcristallo.it

Toeristenbureau
Colle Val d'Elsa: Pro-Loco (Bovenstad)
Via del Castello 33 / b
Colle Alta
Tel.: (+39) 0577 922791

Punto Citta (Benedenstad)
Piazza Arnolfo di Cambio 9
Colle Bassa
Tel.: (+39) 0577 921334

Trek je trainingsschoenen of wandelschoenen aan en ga richting de turquoise rivier Elsa voor een heerlijke wandeling. Vooral in de zomermaanden is het fantastisch om langs de rivier te wandelen. Het Rivierpad langs de Elsa staat ook wel bekend als de Sentierelsa en is op hele kleine of weinig avontuurlijke kinderen na voor iedereen geschikt. Het pad, dat een paar keer de rivier oversteekt, is soms wat nauw, kronkelt en je moet ook over rotsen klimmen. Maar de beloning is het meer dan waard: lagune-achtige poelen, watervallen, schaduwrijke bossen en rust. Met een beetje geluk zie je zelfs een reiger of een ijsvogel. Naast de grote waterval zijn er ook meerdere kleinere watervallen, alsmede een grot en verleidelijke poelen. De grootste waterval staat bekend als de Cascata del Diborrato. Eeuwenlang was deze 15-meter hoge waterval, die uitkomt in een tien meter diepe poel, de enige plek waar de bewoners van Colle di Val d’Elsa konden baden.

Als je hier in de zomermaanden naartoe gaat, neem dan een picknick mee en maak een duik in de rivier. Onderweg zie je bewijs van het middeleeuwse hydraulisch systeem waarmee ze de rivier Elsa bedwongen. Het systeem stond bij de lokale bevolking bekend als ‘le Gore’. Het werd eerst gebruikt om molens aan te sturen, terwijl ze het later gebruikten bij de industrialisatie van de stad. Een gedenkplaat geeft aan dat de hydraulische werken in 1606 geherstructureerd werden tijdens de overheersing van het groothertogendom van de Medici. Ten zuiden van Colle di Val d’Elsa heb je vanaf de Gracciano-brug (il ponte di Gracciano, of il ponte di San Marziale) gemakkelijk toegang tot dit pad. Het pad volgt vanaf hier 2 km lang de oevers van de rivier naar het district San Giogio. Deze route is nu een beschermd gebied en het maakt deel uit van het Rivierpark in het hoger gelegen gedeelte van Val d'Elsa. Het hele gebied tussen de Ponte Santa Giulia en Ponte di Spugna behoort tot de Sentierelsa, inclusief  de warmwaterbronnen die nog uit de Etruskische tijd stammen, de zogeheten ‘Caldane’. Er zijn voldoende parkeermogelijkheden bij het begin van de wandeling. Wil je meer doen dan alleen zwemmen, neem dan contact op met het toeristenbureau voor natuurwandelingen in de omgeving.

Sentierelsa beschrijving: https://www.visitcolledivaldelsa.com/en/elsa-river-trail-sentierelsa/

Rondleidingen op zondag zijn te boeken via het toeristenbureau van Colle di Val d’Else
Pro Loco Colle di Val d'Elsa.
Tel: (+39) 0577 922791
Web: turisticocolle@tiscali.it

Het is zowel voor beginners als ervaren fietsers heerlijk om Val d’Elsa te verkennen. Het landschap staat vol met wijngaarden, heuvels met cipressen, zonovergoten olijfgaarden en velden vol zonnebloemen. Overweeg om een fiets te huren en de schilderachtige gehuchten, verborgen kappellen en mooie villa’s te ontdekken, en ook routes naar Monterrigioni of San Gimignano.

De gemakkelijkste route van Colle di Val d’Elsa is voor elke leeftijd geschikt. Je kunt de route zowel wandelen als fietsen. Het populaire fietspad verbindt Colle di Val d’Elsa met Poggibonsi, de twee grootste steden in de Val d’Elsa. De route is in 2011 opgezet langs een ongebruikte spoorlijn van de Siena-Empoli treinverbinding die eind jaren ’80 werd gesloten. Deze is nu alleen toegankelijk voor wandelaars en fietsers, iets meer dan 7 km lang en vlak en vredig. Dit zorgt ervoor dat dit een heerlijke route is om zowel te wandelen als fietsen. Het pad volgt de rivier Elsa en slingert door het platteland. Onderweg kun je een tussenstop maken bij de bankjes en informatieborden langs de route.

Je kunt ook een langere fietsroute volgen die Colle di Val d’Elsa en Monteriggioni verbindt. Een route van 40 km die je meeneemt langs wijn- en olijfgaarden via geplaveide wegen, landwegen en onverharde wegen. Het gaat over verschillende terreinen en door de Val d’Elsa. Onderweg kom je langs de Romeinse abdij van Abbadia Isola en het middeleeuwse Monteriggioni, dat verborgen staat achter zijn 13e-eeuwse muren. Een alternatieve route die vaak door de lokale fietsers wordt gebruikt om te trainen, slingert door de beboste heuvels rond Monte Maggio en biedt schitterende uitzichten over Siena. Een nog mooiere route is de 42 km lange Colle di Val d’Elsa naar San Gimignano. Bij deze route kun je het beste bij het eindpunt beginnen. Eerst volg je de landwegen waarbij je soms ook over onverharde wegen rijdt. Hier bewonder je de uitgestrekte wijn- en olijfgaarden en beboste stukken. Het landschap is vrijwel niet veranderd sinds de middeleeuwen. Deze alternatieve route is wel veel moeilijker om te fietsen, maar de uitzichten zijn werkelijk adembenemend als je over de glooiende heuvels van drie provincies rijdt.

Colle di Val d’Elsa naar Poggibonsi fietsroute (Alleen in het Italiaans): https://sentieridicioccolata.it/la-ciclabile-del-trenino-poggibonsi-colle/



Adres: Gippo bike (bike hire including electric bikes):
Localita Pian dell’Olmino 77
53034 Colle Val d’Elsa.
Tel: (+39)0577 904405
Web: www.gippobike.it

San Gimignano ligt op slechts 14 km ten noordwesten van Colle di Val d'Elsa. Een uitstapje naar deze prachtige stad, om een van de middeleeuwse wonderen van Toscane te verkennen, is dan ook zeer zeker de moeite waard. Met zijn spectaculaire ligging is San Gimignano een van de meest toeristische steden in deze regio, maar toch stijgt deze stad in alles boven de massa uit. San Gimignano is vanwege zijn mysterieuze middeleeuwse torens en muren een van de symbolen van Toscane. Het bouwen van deze hoge torenwoningen, middeleeuwse-stijl, zorgde voor een onevenaarbare status. De met torens bezaaide skyline zorgt tevens voor een van de meest spectaculaire aanzichten van Toscane. In het verleden had de stad 72 torens, hier zijn er echter slechts nog 14 van overgebleven. Torenwoningen waren kasteelresidenties die zowel fungeerden als opslagruimtes als forten. In 1348 roeide de pest een groot deel van de plaatselijke bevolking uit waardoor San Gimignano voor eeuwenlang een slapende stad werd. Hierdoor lijkt het nog altijd of je in een middeleeuwse tijdcapsule bent beland, ondanks dat de stad vandaag de dag springlevend is. Het enige minpuntje is de overbevolking en de soms wat hoge prijzen, maar dat mag je er niet van weerhouden om je tussen de menigte te begeven.

De torens op zich zijn een bezoek aan deze middeleeuwse tijdcapsule al meer dan waard. Maak echter tijdens je bezoek ook tijd voor de Torre Campatelli, een intrigerende torenwoning die je daadwerkelijk kunt bezoeken. Dit was namelijk ooit het huis van de laatste volgeling van een roemruchte Florentijnse clan. Naast het middeleeuwse stadsgezicht, zijn kerken en openbare gebouwen de belangrijkste bezienswaardigheden van de stad. De beste voorbeelden hiervan zijn gelegen om het driehoekige plein Piazza della Cisterna en Piazza del Duomo. Hier bevindt zich ook het Palazzo Comunale, gelegen in het hart van de stad. De Palazzo Comunal staat, vanaf de dag dat Dante deze plaats voor een ambassadeursbezoek vanuit Florence bezocht, ook wel bekend als het verboden fort.

Wandel voordat je de stad weer verlaat ook nog even langs de stadsmuren van La Rocca. Vanaf dit gedeeltelijk gerestaureerde fort uit de 14e-eeuw geniet je van uitzichten over de terrastuinen en olijfgaarden die omlaag kronkelen naar de wijngaarden van Vernaccia. De geschiedenis van deze beroemdste wijn van de stad is te traceren in de enoteca van het fort, ofwel de wijnproeverij. Via het toeristenbureau kun je zelfs een masterclass over de Vernaccia boeken. Als je voor een langere periode blijft en even aan de drukte wilt ontsnappen, dan kan dit tijdens een rustieke wandeling langs delen van de bedevaartsroute Via Francigena, buiten San Gimignano. Ook deze wandeling is het beste te boeken via het toeristenbureau. Bekijk onze volledige gids van San Gimignano voor meer informatie.


Adres: Museo Vernaccia
La Rocca
via della Rocca
San Gimignano
Tel: (+39)0577 941267
Web: www.sangimignanomuseovernaccia.com

Volterra ligt 28 km ten westen van Colle di Val d’Elsa en staat garant voor een magisch uitstapje. In het betoverende Volterra komen minder toeristen dan in San Gimignano, Cortona of Pienza, ondanks dat het net zo betoverend is. Volterra is gelegen op een majestueuze heuvelrug en kijkt uit over de Sienese heuvels. Van alle Toscaanse steden is Volterra het meest Etruskisch. De Porta all’Arco, ofwel de Gewelfde Poort, is de best behouden Etruskische poort van Italië. Het dateert uit de 4e-eeuw v.Chr. en is gedeeltelijk geherstructureerd door de Romeinen. De poort staat nog steeds op een enorm Etruskisch fundament en is het enige overgebleven gedeelte van de Etruskische muren. Ook vind je hier, met uitzondering van Rome, de beste Etruskische kunst. De mooiste schatten worden bewaard in het Museo Etrusco Guarnacci welke is opgericht in 1761. Hiermee is het museum een van de oudste publieke musea in Europa. Je vindt hier urnen en sarcofagen van de Etruskische demonologie en Griekse mythologie, inclusief zeemonsters, Griekse goden, gesnavelde griffioenen en sirenen. Tijdens een wandeling door Volterra ontdek je ook Romeinse overblijfselen, de Etruskische stad die door de Romeinen is aangepast naar hun smaak. Het Etruskische Velathri werd Volterrae, een belangrijke Romeinse gemeente toen Rome in 351 voor Christus Etrurië annexeerde.

Naast het Etruskische gedeelte is Volterra het magnifieke voorbeeld van een middeleeuwse stad. Het hoofdplein Piazza dei ¬Priori vormt het bewijs van dit rijke erfgoed met zijn cluster van nobele paleizen. Het plein wordt gedomineerd door het Palazzo dei Priori (daterend uit 1208), het oudste stadhuis in Toscane dat als inspiratie diende voor het Palazzo Vecchio in Florence. In het zuiden van het Piazza dei Priori ligt het Piazza San Giovanni, het religieus centrum van Volterra. Aan het hoofd van het plein staat de 12e-eeuwse Duomo met zijn Pisaans-Romeinse voorgevel. De renaissance gebouwen passen opvallend goed bij de middeleeuwse huizen van Volterra. Het Palazzo Incontri-Viti is een indrukwekkend herenhuis dat ooit van een handelaar in albast was. Zijn erfgenamen zijn nog steeds in het bezit van het huis. De ene zaal is nog mooier dan de ander en staat vol met kunst, porselein en albast, een herinnering dat in dit paleis ooit een van de rijkste burgers van Volterra woonde. Na het bewonderen van de patricische paleizen wordt het tijd om naar Le Cantine del Palazzo te gaan, de Etruskisch-Romaanse kelders onder het Palazzo Incontri-Viti. Geniet hier van een drankje of een maaltijd in een ruimte die lijkt op een grot met een Romeinse waterbak als versiering

Een bezoek aan Volterra is niet compleet zonder een bezoek aan een workshop voor het snijwerk van albast. Ook dit is een echte nalatenschap van de Etrusken. De oude ambachtslieden maakten vanaf de 5e-eeuw v.Chr. gebruik van albast, voornamelijk om er schitterende urnen mee te maken. In de lokale musea en workshops zie je de kommen, urnen, medailles, religieuze artefacten, kaarshouders, lampen, vazen en neoklassieke sculpturen die hiermee zijn gemaakt. Betreed een gewelfde herberg waar je kunt genieten van een heerlijke zuppa volterrana, een dikke groentesoep met brood, of trippa alla volterrana (pens met tomaten, worsten en kruiden). Andere hartige gerechten zijn pappardelle di lepre (pasta in een haassaus) of dezelfde pasta met wilde everzwijn (cinghiale). Voor meer informatie over de stad bekijk je onze volledige gids van Volterra.

Castellina in Chianti is een poort naar het bewierookte wijnlandschap en ligt 20 km ten oosten van Colle di Val d’Elsa. Ontdek het Archeologisch Museum om de vondsten te bekijken uit Etruskische tombes, waaronder een amfora met afbeeldingen van personen die drinken en feesten. Dit toont dat wijn al in die jaren een teken van status was. Het werd gedronken bij rituelen en plechtigheden. Sommige tombes zijn bijna 3.000 jaar geleden gebouwd, maar de makers van destijds lijken niet veel van ons te verschillen. Klim naar de top van de toren om de weidse uitzichten over de bergen van de Chianti, San Gimignano en Val d’Elsa te bewonderen. Wandel dan naar beneden door de Via de delle Volte, een schilderachtige gewelfde straat die in de zijkant van een heuvel is gebouwd.

Overweeg om voor je allereerste wijnproeverij naar een enoteca te gaan. Castellina gaat namelijk hand-in-hand met de Chianti Classico en het handelsmerk op de flessen van de Chianti Classico is de Zwarte Haan, het historische symbool van de Chianti Militaire Bond. In de 13e-eeuw was Castellina de eerste plaats van deze Chianti Bond die bestond uit drie historische Florentijnse kastelen. Ga naar L’Antica Trattoria alla Torre voor een lunch. Deze ouderwetse herberg ligt op het hoofdplein en serveert Toscaanse lekkernijen op een zomers terras. Steek je vork in een Florentijnse T-Bone steak, gegrild vlees en Pecorino kazen en spoel het natuurlijk weg met een Chianti Classico wijn.

Na de lunch ga je voor een heerlijk ijsje naar ijssalon Gelateria Castellina. Hier staan ze bekend om de experimentele smaken die ze combineren. De smaken lopen uiteen van ricotta en vijg tot chili en chocolade of citroen en kiwi. De favoriet van de eigenaar is cantuccini met Vin Santo: amandelkoekjes met zoete Toscaanse wijn. Aan wijn kun je sowieso niet ontsnappen in Chianti. Sla voordat je vertrekt nog wat Toscaanse lekkernijen in, waaronder kazen, koekjes en ingezouten vlees. Voor tips over de Chianti cultuur, wijnproeverijen, restaurants en winkelen, zie onze gids  Castellina in Chianti, maar neem tevens een kijkje in onze algemene gids van Chianti. Je kunt ook de Chianti wijnstreek verkennen in Radda in Chianti, net ten oosten van Castellina.

Adres: Castellina Archaeological Museum
Piazza del Comune 17
53011
Castellina in Chianti
T: (+39) 347 679075 & (+39)0577 742090
www.museoarcheologicochianti.com

L’Antica Trattoria alla Torre
Piazza del Comune 15
53011
Castellina in Chianti
T: (+39) 0577 740236
www.anticatrattorialatorre.com

Gelateria Castellina
Via IV Novembre 47
53011
Castellina in Chianti
T: (+39) 0577 741337
www.gelateriadicastellina.it/

Siena ligt slechts 26 km ten zuiden van Colle di Val d'Elsa, wat het ideaal maakt voor een magisch dagtripje. Siena is een heerlijk beschaafde en gotische stad, gebouwd op menselijke schaal, waar je je snel op je gemak zal voelen. Alle wegen leiden naar het betoverende plein Il Campo dat met zijn schelpachtige vorm doet denken aan een amfitheater. Ga lekker zitten op het terras van een café, op het schuin aflopende gedeelte van het plein, en zie of je wellicht in het geplaveide oppervlak de verdeling van de 9 segmenten kunt spotten. Vanaf het midden van de 13e-eeuw tot aan het begin van de 14e-eeuw werd Siena namelijk geregeerd door de ‘Raad van Negen’. Overweeg daarnaast ook nog om de trappen te beklimmen van de slanke Torre del Mangia. Van hieruit geniet je van een schitteren uitzicht over het roze plein en de daken van de stad. Nog indrukwekkendere uitzichten over de stad heb je overigens vanaf de kathedraal.

Na een vroege lunch struin je richting de Duomo, de gotische kathedraal van Siena. De façade biedt een prachtig schouwspel van groen, roze en wit marmer. De kathedraal en het Museum van de Kathedraal moet je eigenlijk zien als een eenheid, dit aangezien ze een aantal ruimtes delen. Het museum bevat enkele originele beelden van Pisano, maar ook het meest geliefde werk van Siena: Duccio’s Maestà, de getroonde Maria. Voor veel bezoekers is echter de wandeling over het dak net zo spectaculair. Deze wandeling staat bekend als het Panorama van de Onvoltooide Façade. Vanaf hier heb je misschien wel de mooiste uitzichten over Siena. Tegenover de kathedraal staat nog een opmerkelijk gebouw: de Spedale di Santa Maria della Scala. Duizend jaar geleden was het opgericht als een ziekenhuis, maar in recente jaren is het omgebouwd tot een fantastisch museum. In de middeleeuwen was het echter ook al veel meer dan alleen maar een ziekenhuis. Het kunstrijke complex diende toentertijd namelijk ook als hostel voor pelgrims, een weeshuis, een opslagruimte voor gedorst graan en beschikte over kerkelijke fresco´s.

Maar vergeet door de tal van schitterende musea die Siena rijk is niet de aantrekkelijke achterliggende straatjes. De geschiedenis van de stad onthult zich hier als een soort van middeleeuws spandoek. Het goed beloopbare Siena heeft goed onderhouden muren en uitnodigende toegangspoorten. Dwaal rond door de wirwar van middeleeuwse straatjes en ontdek de geheime binnenplaatsen, de fonteinen en de verrassende uitzichten op het landschap. Bekijk tevens onze gids van Siena voor meer bezienswaardigheden in deze prachtige stad.

Siena toeristenbureau, Spedale di Santa Maria della Scala, Piazza Duomo (adviseurs).
T: (+39) 0577 280551
www.terresiena.it

Centro Guide (begeleide wandelingen)
T: (+39) 0577 43273
www.guidesiena.ithttp://www.guidesiena.it

Castello di Ama ligt 39 km ten oosten van Colle di Val d’Elsa en combineert een wijnlandgoed met hedendaagse kunst en beeldhouwwerken. Castello di Ama is, ondanks zijn naam, niet eens echt een kasteel. Het is een op een heuvel gelegen landgoed en een villa-restaurant dat tevens als een centrum voor hedendaagse kunst functioneert. Op het eerste gezicht lijkt het op weer een traditionele borgo, een stenen gehucht in de heuvels van Chianti. Echter kom je er hier langzaam maar zeker achter dat het gaat om wijn, eten en hedendaagse kunst. Dit was het wijnlandgoed waar de Obama’s zo van onder de indruk waren tijdens hun tour door Toscane voor het presidentschap.

Het meesterbrein achter deze wijn is de Toscaanse Marco Pallanti. Regelmatig is hij bekroond als wijnmaker van het jaar en zijn wijnen eindigen ook vaak in de top 10 van de wereldlijsten. Het landgoed San Lorenzo is een Chianti Classico gran selezione DOCG, een categorie die de fijnste wijnen aanduidt. De wijngaarden beslaan 80-hectare over verschillende terroirs, zoals rotsachtige schist, klei en grind. Nog 40-hectare is toegewijd aan de olijfgaarden waarvan de extra virgine DOP Chianti Classico olijfolie wordt gemaakt.

Op het grondgebied staat ook een ambitieuze collectie hedendaagse kunstprojecten van wereldklasse: Castello di Ama per l’Arte Contemporanea (Castello di Ama voor Hedendaagse Kunst). Net zoals de wijnen dit doen, reageren de sculpturen op hun omgeving en ieder jaar worden er weer beeldhouwwerken toegevoegd. Castello di Ama vertoont zijn kunst op een schitterende manier in originele gebouwen zoals in de kerk en de wijnkelders die op het grondgebied staan. De kunst is zeer eigentijds in plaats van kalmerend pastoraal.

De hedendaagse kunst wordt opgezet door artiesten zoals Anish Kapoor, Daniel Buren, Louise Bourgeois, Michelangelo Pistoletto, Hiroshi Sugimoto en Lee Ufan. Het meest boeiende en toegankelijke kunstwerk is een werk van Daniel Buren. Het bestaat volledig uit spiegels en stelt de glooiende heuvels voor. De sculptuur Topiary van Louise Bourgeois ligt ingenieus verborgen onder een rooster in de vloer van de wijnkelder. Het stelt een vrouwelijke vorm voor die in een mannelijke fallus overvloeit. Aima is een spraakmakende lichtinstallatie van Anish Kapoor die de kleine kapel van het landgoed verlicht.

Boek een wijnproeverij en rondleiding, kies voor een lunch, bezoek het sculpturenpark of bezoek gewoon het landgoed van Enoteca om de wijnen en olijfolie te proeven of om heerlijke natuurlijke aroma’s voor in huis te kopen.


Adres: Castello di Ama
Localita Ama
53013
Gaiole in Chianti
Tel: (+39)0577 746069 (wine estate) (+39)0577 746191 (restaurant)
Web: www.castellodiama.com

Florence ligt 54 km ten noorden van Colle di Val d'Elsa en is daarom ideaal voor een cultureel dagje uit. Natuurlijk zijn hier vele bekende bezienswaardigheden die je zeker van je must-see lijstje wilt afvinken. Neem echter tijdens je bezoek aan Florence ook de tijd om simpelweg heerlijk en doelloos rond te dwalen. Ver van alle selfiesticks en beeldhouwwerken vind je dan de elegante cafés, de uitstekende keuken en de markten met overweldigende lekkernijen. Florence is echt verre van oubollig. Deze begerige stad heeft een echte Toscaanse ziel, met traditiegetrouwe herbergen die nog altijd een ouderwetse maaltijd serveren, waaronder heerlijk grote biefstukken. Zorg er wel voor dat je niet te veel wilt op een dag. Wissel je bezoek aan een galerie af met de zoektocht naar de perfecte trattoria of het perfecte uitzicht.

Begin bij het Piazza della Signoria, het grootste plein van de stad waar een kopie staat van de David van Michelangelo met daarnaast het gekanteelde Palazzo Vecchio, met zijn indrukwekkende collectie van schitterende kunst- en beeldhouwwerken. Geniet van een kop koffie bij Rivoire om vervolgens de mooiste collectie aan Italiaanse kunst ter wereld te bewonderen in het Uffizi. Deze galerie is een feest voor alle zintuigen en enorm populair. Het is daarom verstandig om je bezoek vooraf vast te leggen of om zelfs een vaste tijdsperiode online te reserveren. Bezoek na de lunch de Duomo, het grootste gebouw in de wijde omgeving. Het is nog altijd de, door architect Brunelleschi ontworpen, renaissance koepel die Florence zo herkenbaar maakt. Het is dan ook, uit respect voor de prestaties van Brunelleschi, verboden om in de stad een pand te bouwen dat hoger is dan de Duomo.

Maak je hoofd even helemaal leeg in het Oltrarno, gelegen aan de andere kant van de rivier de Arno. Hier vind je de Giardino Boboli (de Boboli-tuinen) die een heerlijk alternatief bieden voor de verstikkende pracht en praal van het paleis Palazzo Pitti. De Medici-dynastie heeft deze tuinen met beeldhouwwerken ontworpen en ze zijn in de eeuwen hierna als voorbeeld gebruikt voor vele andere Italiaanse tuinen. Verken voor het diner het ambachtelijke erfgoed van het district Oltrarno, aan de linkeroever van de stad. Dit Boheemse district staat vol met stijlvolle bars en levendige herbergen, antieke winkels, juweliers, restaurateurs en Bijou-kunstgaleries.

Bekijk tevens onze gids van Florence om de leukste bezienswaardigheden te ontdekken. Als je een aantal musea wilt bezoeken, overweeg dan om online de Firenze Card (www.firenzecard.it) aan te schaffen en een vaste tijdsperiode te boeken voor de Uffizi.

Colle di Val d’Elsa is een echte hotspot voor de foodie. Natuurlijk helpt het ook een beetje dat het in de buurt ligt van Chianti en San Gimignano. Hierdoor is er een uitgebreide keuze aan goede restaurants: van huiselijke herbergen tot gastronomische restaurants die leuke deals bieden met maaltijden en wijnen die elkaar complimenteren. De Chianti Colli Senesi is de grootste regio in Chianti, het strekt zich uit van San Gimignano tot Colle di Val d'Elsa en Siena, en naar Montalcino en Montepulciano. Het is een verse rode wijn die uitstekend smaakt bij ingezouten vlees zoals cinta senese en bruschetta. Het is ook goed te combineren met soepen, champignonsauzen en wild vlees, alsmede pens, ribollita, gegrild en geroosterd vlees en de meeste kazen. Daarbij smaakt het enorm goed bij de krachtige prosciutto Toscano, gemaakt van cinta senese, de geprezen zwarte-en-witte varkens. Dit is een oud uniek Toscaans ras, dat bij de Siena-streek hoort. Andere bekende gezouten vleessoorten zijn onder meer capocollo, finocchiona op smaak gemaakt met venkel en soprassata, wat je vers moet eten. De kazen zijn even gevarieerd en smaken goed bij ongezouten Toscaans brood, walnoten, honing, en lokale jam. De Pecorino is ook beschikbaar in verschillende vormen van mild tot scherp ruikend. Pecorino gewikkeld in vijg- of walnootbladeren heeft al een vrij sterke geur, maar de Pecorino di Fosso is nog krachtiger, net als de Pecorino met zwarte truffels. De cilindervormige Marzolino-kaas wordt tussen maart en augustus geproduceerd en kan zacht en jong gegeten worden. Je kunt de kaas ook rijpen op sparrentakken voor een meer kruidige smaak. Zoete deegwaren, koekjes en cake zijn overal aanwezig in deze streek, van de typische cantucci koekjes tot de kruidige panforte, een cake in Sienese stijl. Als alternatief kun je voor de castagnaccio kiezen die gemaakt wordt van kastanjebloem en cavallucci koekjes met stukjes gekonfijt fruit.

Deze ijssalon is een van de beste in de omgeving van Val d’Elsa. Ze introduceren vaak nieuwe smaken, maar de kwaliteit blijft altijd hetzelfde.


Adres: Fratelli Bandiera 81
Frazione Gracciano
53034
Colle di Val d'Elsa
Tel: (+39) 0577 1793415

Dit prijzige restaurant is gevestigd in een rustig herenhuis. Het is bekroond met twee Michelinsterren en daarom een uitstekend restaurant voor speciale gelegenheden. De chef heeft duidelijk zijn inspiratie opgedaan uit Toscaanse gerechten, maar bereidt deze met een creatieve gastronomische twist om ze vervolgens op een schitterende wijze te serveren. Typische gerechten zijn hier onder andere kwarteleieren in een vleesbouillon, saffraan-risotto met kruiden, cinta senese speenvarken op een bed van linzen en pruimen en cappelletti pasta in een rijke Chianti-saus. Verwacht creatieve menu’s (inclusief vegetarische opties) van chef Gaetano Trovato voor prijzen die variëren tussen €120 en €160, exclusief wijn.


Adres: Via XX Settembre 50
53034
Colle di Val d’Elsa
Tel: (+39) 0577 920549
Web: www.arnolfo.com

Dit is gewoon een leuk en traditioneel Toscaans restaurant zonder enige poespas. De service is betrouwbaar en de prijzen betaalbaar. Het restaurant serveert barbecuevlees, grote T-Bone steaks en hartige pastagerechten (zoals tagliatelle en een vlezige ragoutsaus) en diverse vegetarische opties. Je krijgt hier grote porties en het personeel is erg vriendelijk.


Adres: Localita Selvamaggio 80
53034
Colle di Val d'Elsa
Tel: (+39) 0577 920116

Dit rustieke en elegante restaurant ligt in de voormalige stenen kelders van de villa Relais de la Rovere. Hier mag je geavanceerde regionale Toscaanse kookkunsten verwachten die op een creatieve manier gepresenteerd worden. De prijzen passen wel bij de chique omgeving en modieuze presentatie, ook al is het restaurant onafhankelijk van het villa-hotel.


Adres: Relais de la Rovere
via Piemonte 10
Localita la Badia
53034
Colle di Val d'Elsa
Tel: (+39) 0577 924696
Web: www.relaisdellarovere.it

Dit is een romantisch en ouderwets restaurant in een oude molen ten noorden van de stad. Hier bestel je klassieke Toscaanse gerechten zoals ingezouten vlees, maar ook verfijnde, lichte en seizoensgebonden schotels, allemaal voor een gemiddelde prijs. De truffelgerechten zijn natuurlijk een grote favoriet, net als het zelfgemaakte ijs. Maar de volgende gerechten zijn net zo lekker: Parmezaanse flan met een romige saus van truffels, risotto met een scherpe Pecorino di Fossa kaas en Chianti wijn, alsook de tagliatelle pasta met artisjokken en saffraansaus. De presentatie van de gerechten is net zo elegant en betoverend als de gewelfde stenen omgeving. De ramen bieden bovendien mooie uitzichten over de rivier onder de molen.


Adres: Via della Ruota 2
53034
Colle di Val d'Elsa
Tel: (+39) 0577920862
Web: https://www.molinoilmoro.com/

Colle di Val d’Elsa is een traditionele marktplaats en daarom is er iedere vrijdag een markt op het Piazza Arnolfo di Cambio in Colle Bassa, in het lager gelegen stadsdeel. Op de markt kun je werkelijk alles kopen: levensmiddelen, huishoudgoederen, kleding en schoenen. Elke vierde zaterdag van de maand staat op hetzelfde plein de boerenmarkt il Mercatale della Valdelsa. De Chianti Coli Senesi wijn koop je in de lokale wijnwinkels en supermarkten, maar je vindt er ook typische zoete deegwaren, koekjes en cake (bekijk het gedeelte Eten & Drinken voor meer informatie). Colle di Val d’Elsa is verder een centrum voor traditionele kunsten en ambachten, maar het staat voornamelijk bekend als grootste producent van kristal en fijn glaswerk. Er zijn genoeg winkels die dit hier verkopen (voor meer informatie over de productie van glas, bekijk je het bovenstaande gedeelte ‘de Kristallenstad’)

Deze kristalwinkel verkoopt alles van serviesgoed tot kristallen kroonluchters en handgemaakte sieraden. Champagne- en whiskyglazen, fotolijsten en parfumflessen. Dit is werkelijk een schatkist vol kristalwaren van hoge kwaliteit.


Adres: Via del Murolungo 20
53034
Colle di Val d'Elsa
Tel: (+39) 0577 931879 (workshop) & T: (+39) 0577 924676 (showroom)
Web: www.lagrottacrystal.com

In het historisch centrum van de stad staat deze keramische workshop die handgeschilderde geschenken verkoopt, van keramiekkunst tot mooi gekleurde schalen en kommen, allemaal volledig handgemaakt door een getrouwd stel. Ze organiseren ook korte cursussen die een halve dag duren.


Adres: Via del Castello 32
53034
Colle di Val d'Elsa
Tel: (+39) 0577 922400
Web: www.manufactum.it

Zoals vaak het geval is in Toscane, bestaat Colle di Val d’Elsa uit twee delen: Colle Alta, het historisch centrum (centro storico) is gelegen op de heuvel en het moderne Bassa strekt zich uit over de onderliggende vallei. Als je met de auto komt, dan is het vrijwel niet mogelijk om te parkeren in het historische gedeelte van de stad. Volg de borden richting Volterra en de kronkelwegen brengen je vervolgens naar een parkeerplaats die net buiten de oude stad ligt. De ingang van de oude stad is via de monumentale boog van de Porta Nuova die in de middeleeuwse muren is gebouwd. Natuurlijk is het mogelijk om van het oude gedeelte van de stad naar het nieuwe te wandelen, maar je kunt ook gebruik maken van de publieke lift. De lift vind je door langs het Piazza Arnolfo en Via dell’Aringo te wandelen.

De meeste Toscaanse steden hebben een streng ZLT-systeem, ofwel een beperkte verkeerszone. Dit betekent dat je vrijwel niet mag autorijden in het historisch centrum (centro storico), vooral niet-bewoners. Auto’s moeten buiten de stadsmuren geparkeerd worden.

Advies over de ZTL: Het kan zijn dat je andere auto’s door de zogenaamde ZTL-gebieden ziet rijden (de beperkte verkeerszone) en hierdoor aanneemt dat jij ook verder mag rijden. Dit is echter niet zo. De bestuurders die door deze zones rijden behoren waarschijnlijk tot de lokale bevolking en hebben een vergunning. Bezoekers beschikken niet over deze vergunning en krijgen hiervoor dan ook een bekeuring. Deze zones worden door camera’s gecontroleerd, waardoor boetes direct en automatisch worden uitgegeven. Dit gebeurt direct (en iedere keer) wanneer een auto door een ZTL-zone rijdt. Voor meer informatie, zie  www.comune.colle-di-val-d-elsa.it

Met de auto: Als je via de Superstrada aankomt in Colle, pak dan de afslag naar Colle di Val d’Elsa Sud en rij door de moderne stad richting de middeleeuwse bovengelegen stad. Colle di Val d’Elsa ligt op een handige centrale locatie om andere Toscaanse steden en bezienswaardigheden te bezoeken. Volterra ligt 28 km ten westen van de stad en Castellina in Chianti op 20 km ten oosten. Siena bevindt zich op 26 km naar het zuiden, Certaldo op 25 km naar het noorden en Florence op 54 km ten noorden van Colle di Val d’Elsa.

Met de trein of bus: Er is geen directe verbinding tussen Siena en Colle di Val d'Elsa. Daarom moet je de trein naar Poggibonsi nemen om vervolgens over te stappen naar Colle. Het is waarschijnlijk gemakkelijker om met de bus te reizen, vooral als je soms je auto wilt achterlaten in Colle di Val d'Elsa. De bus brengt je naar San Gimignano, Siena en zelfs Florence. Voor meer informatie over de lokale busnetwerken, bekijk je de website van Autolinee Train (www.trainspa.it).